Kinh Nghiệm Phối Giống Chó Từ Các Chuyên Gia

Phối giống cho chó là một công việc không phải ai cũng làm được. Công việc này đòi hỏi rất nhiều kinh nghiệm từ người nuôi chó. Nếu bạn là một chủ nuôi chó để bầu bạn đơn thuần, chưa có sự can thiệp của phương pháp triệt sản trên chó thì bạn có thể nhờ đến các chuyên gia để phối giống cho ra đàn con đẹp. 

Còn nếu bạn muốn tự chủ động phối cho chú chó nhà mình thì bài viết dưới đây, Petwiki sẽ cho các bạn biết về những thông tin cần thiết trước khi phối giống cho chó.

Quy tắc về tuổi phối giống chó

Để đảm bảo sức khoẻ cho chó bố mẹ và đàn chó con thì bạn cần tuân thủ các quy tắc được đúc kết từ kinh nghiệm của các chuyên gia hàng đầu về chó. 

Quy tắc thứ nhất: Không phối giống chó ở lần salo đầu tiên của chúng. Đây có thể là việc thường xuyên xảy ra ở Việt Nam, những chú chó ta mới chỉ đạt 6 tháng tuổi chủ nuôi đã cho đẻ rồi. Điều này thực sự rất hại cho sức khỏe của cả chó bố mẹ lẫn chó con. Ở độ tuổi này, những chú chó chưa phát triển hoàn toàn về mặt thể chất, các cơ quan hệ sinh dục cũng chưa hoàn thiện. Những chú chó con sinh ra có thể ốm yếu, có dị tật bẩm sinh hoặc có thể bị chết lưu trong bụng chó mẹ.

Nguyên tắc chung về thời điểm phối giống cho chó là về độ tuổi, kích thước của mỗi loại chó. Nhóm có khả năng sinh sản sớm là các giống chó nhỏ, các giống chó có kích thước lớn hơn thì thời gian sinh đẻ sẽ muộn hơn. Thời gian phối giống cho chó sẽ tùy thuộc vào kích thước của chú chó

Các độ tuổi tối thiểu để phối giống chó

Dưới đây là những khoảng thời gian phối giống phù hợp dành cho từng giống chó dựa trên kinh nghiệm của các chuyên gia phối giống chó trong Liên Đoàn Hội Nuôi Chó Liên Bang Nga:

• Các giống chó:  Bắc Kinh, Brussels Griffon, Chihuahua, Yorkshire Terrier, Spitz mini, Poodle mini, Pinscher mini (Phốc), Welsh Terrier, Dachshund loại nhỡ, nhỏ và mini, Shih-Tzu, Terrier Scotland, Terrier Tây Tạng, Skye Terrier, Bulldog Pháp, Bulldog Pháp, Toy Terrier lông mượt Nga, Pavilion, Japanese Spaniel (Chin),  Toy Poodle, Toy Terrier… đạt độ tuổi sinh sản vào khoảng thời gian 15 tháng đối với chó cái và 12 tháng đối với chó đực.
• Các giống chó: Border Collie, Bulldog Anh, Perro de presa Mai Orkin, Sharpei, Terrier Bedlington, Terrier Ireland, Staffordshire Bull Terrier, Samoyed, Samoyed, Chow-chow, Chow-chow, Chow-chow,.. đạt độ tuổi sinh sản vào khoảng thời gian 18 tháng đối với chó cái và 15 tháng đối với chó đực.
• Các giống chó: Becgie Đức, Doberman, Rottweiler, Akita Inu, Chó săn sói Ai len, chó săn sói Nga….đạt độ tuổi sinh sản vào khoảng thời gian 20  tháng đối với chó cái và 18 tháng đối với chó đực.
• Các giống chó: Bullmastiff, Newfoundland, Becgie Trung Á, Fila Brasilero, Sant Berna…đạt độ tuổi sinh sản vào khoảng thời gian 22 tháng đối với chó cái và 20 tháng đối với chó đực.

Độ tuổi phối giống của các giống chó thuần chủng của Việt Nam

Ở Việt Nam có 4 giống chó thuần chủng được nuôi nhiều nhất đó là chó Dingo Đông Dương, chó Bắc Hà, chó Mông Cộc và chó Phú Quốc. Các giống chó này có vóc dáng và màu lông khác nhau. Theo kinh nghiệm phối giống của các chuyên gia thì các giống chó này thường được phối ở khoảng từ 12-15 tháng tuổi đối với chó đực, còn đối với chó có thì thời điểm chó phối giống lần đầu khác nhau tùy vào vóc dáng của chúng:

• Chó Dingo Đông Dương: Loài chó này có kích thước ở mức trung bình, chiều cao chỉ từ 50-55cm, nặng 12-15 kg. Chúng được nuôi ở trên núi với mục đích chính là săn bắt và canh gác nhà. Độ tuổi sinh sản thích hợp của con cái thường rơi vào khoảng 12-14 tháng tuổi. Mỗi lừa có thể đẻ trung bình 5 con.
• Giống chó Bắc Hà: Giống chó này sinh sống chủ yếu ở vùng cao, kích thước lớn hơn so với chó Dingo Đông Dương. Chiều cao của một chú chó trưởng thành thường ở khoảng từ 55-60 cm và nặng từ 18-20kg. Chúng được bà con ở vùng núi nuôi với mục đích là để săn thú và canh gác nhà cửa. Độ tuổi sinh sản thích hợp của giống chó này đối với con cái là ở khoảng 14-16 tháng. Mỗi lứa để trung bình 6 con.
• Giống chó Mông Cộc: Giống chó này có kích thước to hơn so với chó Bắc Hà một chút không đáng kể. Tuy nhiên, thời điểm sinh sản của chúng thường vào khoảng từ 15-17 tháng. Mỗi lứa đẻ trung bình 6 con.
• Giống chó Phú Quốc: Giống chó này được mệnh danh là niềm tự hào của người dân Phú Quốc. Chúng rất thông minh, nhanh nhẹn và có khả năng bơi lội rất giỏi. Vóc dáng đẹp với phần eo thon, trên lưng có một phần lông xoắn (đây được coi là đặc điểm nhận dạng của chó Phú Quốc). Giống chó này có kích cỡ ở mức trung bình và độ tuổi sinh sản thích hợp ở con cái là từ 14-16 tháng tuổi. Mỗi lứa đẻ trung bình 5 con.

Do vậy, dựa vào kích thước ta có thể đưa ra được hộ tuổi phối giống thích hợp cho từng giống chó. Từ đó, ta sẽ đưa ra được phương pháp sinh sản cho trung một cách tối ưu nhất, đảm bảo sức khỏe tốt nhất cho chúng trong thời kỳ sinh sản.

Chó salo bao nhiêu ngày thì lấy giống?

Sau khoảng 8 – 12 ngày tình từ ngày salo đầu tiên của chó thì chúng bắt đầu rụng trứng. Tình trạng này sẽ kéo dài liên tục từ 1-2 ngày, mỗi ngày rụng trung bình từ 10 – 25 trứng. Trong cùng thời điểm đó, trứng vẫn tiếp tục phát triển và chín để chờ được thụ tinh. Vì vậy, thời điểm phối giống chó hiệu quả nhất sẽ là từ khoảng 10 đến 14 ngày sau khi chu kỳ kinh nguyệt của chó bắt đầu.

Những người nuôi chó sinh sản thường mong rằng chú chó của mình sẽ để thật nhiều con. Vì vậy, họ cần căn thời điểm trứng chín nhất để phối. Theo kinh nghiệm của những người nuôi chó thì khi hoa của chó cái màu sậm hơn, không còn sưng mọng nữa thay vào đó là nhăn lại, màu máu kinh nhạt như màu máu cá thì có thể cho phối.

Bên cạnh đó, phần cuống hoa của chó cũng phải mềm ra, không cưng cứng như những ngày đầu mới salo nữa. Tiếp theo đó là những dấu hiệu chó cái cho phép chó đực lại gần, khi gãi vào mông thì chúng sẽ vểnh đuôi sang một bên…

Chó phối giống mấy lần thì được?

Chó phối giống mấy lần thì được là một câu hỏi mà nhiều người nuôi chó luôn thắc mắc. Đối với chó cái số lượng lần phối giống của chó cái chắc chắn không thể nhiều bằng chó đực được. Theo kinh nghiệm phối giống chó của các chuyên gia về thú cảnh thì nên phối 2- 3 lần. 

Vậy chó cái có thể đẻ được mấy lứa? Theo các chuyên gia thú cảnh, để đảm bảo sức khoẻ tốt cho chú chó cái thì bạn chỉ nên cho chúng đẻ tối đa từ khoảng 3 đến 4 lứa mà thôi. Điều này có thể tùy thuộc vào số lượng con non được sinh ra trong mỗi lứa, sức khoẻ của chó mẹ trong mỗi lần sinh nở và phục hồi sau khi sinh như thế nào? Nhanh hay chậm?

Ở trường hợp tần số phối giống có thể bị ảnh hưởng bởi chu kỳ động dục của chó cái và khoảng thời gian phục hồi sau mỗi lần giao phối. Bạn cần lưu ý trước khi phối giống cho chó cái thì sức khoẻ của chúng cần được ổn định, thể trạng tốt. Và trong quá trình giao phối của chó bạn phải thật cẩn thận, thao tác nhẹ nhàng. 

Các phương pháp phối giống chó

Phối giống tự nhiên

Đây là phương pháp chủ nuôi để chó đực và chó cái giao phối tự nhiên một cách tự nhiên mà không cần người hỗ trợ.

Chú ý:

• Đưa con cái đến chỗ con đực (không nên làm ngược lại vì sẽ ảnh hưởng đến chất lượng tinh trùng nếu trong quá trình di chuyển làm chó đực bị stress)
• Chó cái và chó đực đảm bảo khoẻ mạnh, không mắc bệnh về đường sinh dục
• Không cho chó ăn trước giao phối từ 6 – 8 giờ
• Thời tiết và không gian hoáng mát, ấm áp.
• Đeo rọ mõm để đảm bảo chó cái không cắn chó đực lúc giao phối
• Bạn có thể hỗ trợ chó đực để chúng không bị mất sức.
• 48 giờ sau giao phối lại lần 2

Phối giống nhân tạo

Ở phương pháp này, người ta sẽ đi lấy tinh trùng của con đực rồi đem đi pha chế theo một tỉ lệ hợp lý. Cho vào bơm rồi bơi vào đường sinh dục của con cái.

Phối giống nhân tạo, nói cách khác là không có sự tiếp xúc giữa hai cá thể đực và cái.

Các bước thực hiện phối giống chó nhân tạo: 

• Khai thác tinh trùng của con đực
• Đánh giá chất lượng của tinh trùng và pha chế theo một tỷ lệ nhất định. 
• Bảo quản tinh trùng ở một nhiệt độ phù hợp
• Con người lấy tinh dịch của cá thể được rồi pha chế bơm vào hệ sinh dục của con cái.

Ưu điểm của thụ tinh nhân tạo:

• Hạn chế lây lan các bệnh truyền nhiễm 
• Khắc phục được sự chênh lệch về tầm vóc giữa hai cá thể đực và cái
• Tỷ lệ thụ thai cao
• Không làm chó bị mất sức.

Các phương pháp phối giống chó khác 

Phương pháp Out – Crossing

Đây là phương pháp để phối giống chó cùng giống nhưng khác huyết thống. Phương pháp này là cách để tìm ra những tính trạng tốt nhất để nhân giống chó và được nhiều người sử dụng. 

Để thực hiện phương pháp này để giống cho chó thì chúng phải cách nhau 4 đời huyết thống. 

Ưu điểm :chọn lọc được các tính trạng tốt từ chó mẹ, chó bố 

Phương pháp Line-breeding

Phương pháp Line-breeding là phương pháp sử dụng chó cùng giống và huyết thống gần để lai tạo. Điều này sẽ giúp hạn chế những dị tật không mong muốn nếu chó giao phối cận huyết. Tuy nhiên, nếu bạn chọn phương pháp Line-breeding để giao phối cho chó thù cần phải cân nhắc kĩ. Sở dĩ Petwiki khuyên bạn như vậy là vì không có gì là tuyệt đối 100%. Nếu không may, sản phẩm tạo ra sẽ mắc phải dị tật.

Ưu điểm của phương pháp Line-breeding là chó khoẻ mạnh và có khả năng kháng lại với nhiều loại bệnh tệt hơn.

Nhược điểm của phương pháp Line-breeding là làm giảm tính đa dạng của loài.

Phương pháp In-breeding

Phương pháp In-breeding là phương pháp lai tạo giống chó có huyết thống gần nhau. Phương pháp này cần được thực hiện ở những người có kinh nghiệm với nghề. Phương pháp In-breeding giúp tạo ra những dòng chó có đặc điểm giống với loài nhất. 

Ưu điểm: Phương pháp In-breeding tạo ra những chú chó có tính tuần chủng cao. Vì là gien được chọn lọc thuần chủng nên các nhà lai tạo cũng đã nắm được những đặc điểm mà chú chó ấy có được khi sinh ra.

Tuy nhiên vẫn nhược điểm: làm giảm tính đa dạng sinh học, hệ miễn dịch giảm đi, số lượng con sống sót thấp.

Trên đây là tất tần tật những điều cần biết khi phối giống cho chó. Petwiki hy vọng bài viết sẽ giúp đỡ bạn trong quá trình lấy giống chó.