Bạn có biết bệnh Carre hay còn có tên gọi khác là giảm bạch cầu ở mèo do virus FPV gây ra có tỉ lệ tử vong cao từ 50 – 90%, dường như là một án tử khi có thể giết mèo trong vòng chưa đến 24 giờ, đặc biệt cơ hội sóng sót rất ngắn khi các chú mèo con không may mắc bệnh. Vậy mèo bị giảm bạch cầu có lây sang người không? Có lây bệnh sang con vật khác không? Cách chẩn đoán & phòng ngừa mèo bị bệnh giảm bạch cầu? Petwiki sẽ cung cấp đầy đủ các thông tin về bệnh Carre qua bài viết dưới đây.
Bệnh Carre ở mèo là gì?
Bệnh có nhiều tên gọi khác như Carre, viêm ruột Parvo, được phân loại vào nhóm Parvovirus (nên có tên Parvo mèo), giảm bạch cầu ở mèo, bệnh máu trắng, viêm ruột truyền nhiễm hay có tên khoa học là Felien infectious Enteritis (FIE). Virus rất nhỏ và rất bền, gây ra bởi virus panleukopenia feline (FPV) hoặc tên FeLV, bệnh xuất hiện đột ngột khiến mèo nôn mửa, tiêu chảy do tăng số lượng virus trong máu, hạ bạch cầu .
Máu gồm hai phần là tế bào và huyết tương.Trong đó tế bào máu bao gồm tế bào hồng cầu, tiểu cầu & bạch cầu. Giảm bạch cầu (leucopenia) là hiện tượng số lượng bạch cầu trong máu bị giảm ảnh hưởng đến khả năng chống nhiễm trùng mà nguyên nhân chính gây bệnh giảm bạch cầu ở mèo do bị virus đã xâm nhập.
Sau khi virus FPV bắt đầu ký sinh rất dễ lây và có thể gây tử vong cho vật chủ.
Nguyên nhân mèo bị mắc bệnh giảm bạch cầu – Carre?
Mèo bị Carre khi tiếp xúc với các đối tượng sau:
– Mèo nuôi thả rông trong môi trường tự nhiên dễ khiến mèo mắc bệnh từ các chú mèo hoang khác.
– Lò giết mổ, buôn thịt mèo chứa chất thải, nội tạng là ổ dịch lớn tăng tốc độ lây lan bệnh Carre nếu mèo có miễn dịch kém.
– Mèo cái bị sảy thai và đẻ non, mèo con bị suy sản tiểu não (cerebellar hypoplasia )gây nên mất khả năng vận động khi mới 2-3 tuần tuổi (Theo VCA Hospital) .Tất cả các loài vật (Thuộc họ Mèo (Felidae) mắc phải ở hầu hết lứa tuổi bởi virus gây bệnh FPV, tuy nhiên con non mới sinh thì tỉ lệ mắc cao nhất.
– Do cơ thể mèo mắc các độc tố virus bạch cầu, dẫn đến việc sản sinh các khối u ác tính.
– Virus xâm nhập vào cơ thể mèo qua đường hô hấp, tiêu hóa vào hạch amidan, hạch ruột rồi vào máu đi khắp cơ thể, đặc biệt là thì virus FPV tấn công hàng rào miễn dịch, phá hủy niêm mạc ruột, phá hủy những mô có sự phân chia tế bào nhanh và là những cơ quan có thẩm quyền miễn dịch như tuyến ức, tủy xương, lách và các nang tế bào lympho ở nếp gấp ruột làm giảm bạch cầu bị giảm.
Virus này đề kháng cao với hầu hết thuốc sát trùng nhiệt ํđộ (560 ํC trong 30 phút) nhưng nhạy cảm với chất tẩy Clorox.
Triệu chứng của bệnh Carre ở mèo
Khả năng lây lan & trở nặng của bệnh Carre là rất nhanh. Cần nhanh chóng phát hiện & kịp thời đưa mèo đến thú y khi phát hiện các triệu chứng chung của bệnh Carre như sau:
– Bỏ ăn hoặc không thể ăn nổi do sưng hạch amidan (vùng hạch dưới hầu) nên mèo nuốt cực kỳ khó khăn.
– Mệt mỏi, ủ rũ.
– Lông rụng nhiều.
– Thường xuyên đau bụng nên mèo hay nằm co tròn lại.
– Nôn khan hoặc nôn ra dịch vàng, bọt trắng & hơi thở có mùi hôi khó chịu.
– Nước dãi chảy thành dòng với mùi hôi khó chịu.
– Mắt trũng, lờ đờ, sụp mí mắt do virus FPV phá hủy các tế bào trong võng mạc.
– Mũi miệng thâm đen.
– Viêm tai giữa.
– Phân lỏng như nước.
– Mất nước trầm trọng dẫn tới khàn tiếng, mất tiếng.
Thực tế bệnh FIE có những triệu chứng tương đối giống với các bệnh khác như rối loạn tiêu hóa, ngộ độc thực phẩm, tiêu chảy. Để tránh nhầm lẫn bạn nên thủ sẵn một bộ kit que test giảm bạch cầu mèo để kịp thời phát hiện bệnh nguy hiểm này.
Chẩn đoán bệnh bằng que test giảm bạch cầu ở mèo
Bạn có thể mua bộ kit test với mức giá 100.000đ – 200.000đ tại các petshop, trung tâm thú y. Bộ que thử gồm 1 que để lấy bệnh phẩm cùng 1 ống chứa dung dịch pha loãng và 1 thiết bị xét nghiệm.
Cách thực hiện như sau:
– B1: Que bệnh phẩm (dịch phân, dịch miệng) cho vào ống chứa dung dịch.
– B2: Khuấy xoay tròn que bệnh phẩm trong ống chứa dung dịch pha loãng.
– B3: Nhỏ 3-4 giọt vào vùng S của thiết bị xét nghiệm.
– B4: Đọc kết quả sau 5-10 phút. Kết quả cần xem xét trên 10 phút.
Giải thích kết quả xét nghiệm
– Chỉ xuất hiện vạch chứng chữ C → kết quả âm tính( không nhiễm bệnh).
– Xuất hiện cả vạch mẫu T và vạch chứng chữ C → kết quả dương tính ( mèo nhiễm bệnh).
– Làm lại xét nghiệm khi cả 2 vạch mẫu chữ T và vạch chứng chữ C đều không xuất hiện để ra kết quả.
Ngoài ra, việc xét nghiệm máu bằng phương pháp xét nghiệm ELISA & xét nghiệm IFA do các bác sĩ thú y xét nghiệm tại các phòng khám, bệnh viện thú y sẽ cho ra kết quả chính xác hơn.
Thời gian ủ bệnh Carre ở mèo là bao lâu?
Rất nhanh chóng sau khi mèo của bạn bị nhiễm. Các dấu hiệu lâm sàng thường phát triển trong 2-14 ngày sau khi tiếp xúc, thậm chí chỉ sau 4–6 ngày.
Các giai đoạn của bệnh và cách nhận biết
1.Giai đoạn cấp tính (giai đoạn đầu)
Đi ngoài theo máu kết hợp nôn mửa, mất nước trầm trọng, nước dãi nhiều. Sốt từ 39,5°C- 40°C (nhiệt độ cơ thể bình thường ở mèo là 38°C – 39°C) trong 24 giờ đầu. Bắt đầu bỏ ăn, mệt, không muốn cử động, lông xù, niêm mạc miệng trắng bệch. Thời kì này mèo sẽ xảy ra rối loạn tiêu hóa dạng nặng, nôn bọt vàng và phân hôi thối.
2.Giai đoạn quá cấp tính
Giai đoạn này mèo nhà bạn sẽ bị đau vật vã, nhiệt độ giảm xuống còn 37,5°C đột ngột ,chết ngay chưa đến 24h.
Những con sống đến 2-3 ngày thì thường có những cơn sốt ngắn, xuất hiện tiêu chảy, mất nước, thân nhiệt hạ và chết sau ngày thứ 3
3.Thể thần kinh tính
Do mèo mẹ bị bệnh trong thời kỳ mang thai, mèo con đẻ ra mất khả năng điều vận, yếu ớt có biểu hiện rõ về thần kinh như đi loạng choạng, mặt lảo đảo không giữ được thăng bằng, run rẩy, lắc lư. Mức độ nặng hơn có thể co giật động kinh.
Tính gây bệnh Carre
Việc nhiễm bệnh Parvo xảy ra ở mô lympho. Trong vòng 2 ngày, trong cơ thể chứa một số lượng lớn virus FeLV. Khi kháng thể tuần hoàn xuất hiện, thì số lượng virus giảm. Nhưng vẫn còn một số lượng nhỏ thể tồn tại đến hàng năm trong một số mô. Nhưng nếu sự đáp ứng miễn dịch của mèo đủ mạnh thì sẽ trung hòa hết virus trong lúc chúng lưu lại thì những mèo con bị nhiễm virus dai dẵng cũng không có khả năng lây lan bệnh.
Triệu chứng lâm sàng của mèo bị giảm bạch cầu Carre
Nhiều con bị nhiễm bệnh nhưng không thể hiện triệu chứng gì. Một số khác có biểu hiện nhiệt độ tăng nhẹ, bỏ ăn hoặc ăn không nổi. Trường hợp điển hình của triệu chứng lâm sàng có thể xảy ra đột ngột, nhiệt độ trực tràng lên đến 39,4 °C mất nước nghiêm trọng dẫn đến mất cân bằng điện giải.
Triệu chứng lâm sàng trên mèo trưởng thành
Đầu mèo treo lên bát nước, bát ăn. Khát nước nhưng không nuốt được do sưng hạch hầu. Bộ lông nhám, xù xì, da mất độ đàn hồi, mí mắt thứ ba xuất hiện. Bụng đau khi sờ nắn đường tiêu hóa thấy chứa nhiều dịch, hơi. Mèo hạ thân nhiệt, hôn mê rồi tử vong sau vài giờ.
Triệu chứng lâm sàng trên mèo con
Mèo con bị nhiễm bệnh ngay trong bụng mẹ khi mang thai hoặc sau sinh nhưng không có biểu hiện rõ rệt. Cho đến khi được 2 tuần tuổi trở lên mèo con bị mất điều vận biểu hiện rõ rệt nhất là cơ thể lắc lư, run rẩy khiến mèo con bị ngã nhào, đầu lắc lư khó nhận được thức ăn, cuộn tròn cơ thể.
Phương pháp phòng ngừa bệnh giảm bạch cầu ở mèo
Tuy rằng là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm với mèo nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa được bằng cách tiêm vaccine. Lịch tiêm chủng bắt đầu cho mũi thứ nhất khi mèo được 8-10 tuần tuổi, mũi thứ 2 tiến hành vào 1 tháng sau, tái chủng lần thứ 3 sau 3-4 tháng kể từ mũi thứ 2 nếu ở những nơi nguy cơ nhiễm cao. Vaccine có hiệu lực tới 2-3 năm. Tuy nhiên vẫn nên tiêm hàng năm cho mèo.
Lưu ý nên tiêm vaccine ngừa virus FeLV sớm khi mèo còn nhỏ & chỉ tiêm phòng khi mèo khỏe, không mang mầm bệnh, mèo sau khi khỏi bệnh 2 tháng mới nên tiêm phòng và cần test giảm bạch cầu trước khi tiêm phòng.
Cần làm gì khi mèo mắc bệnh giảm bạch cầu
Cần làm gì khi mèo mắc bệnh
- Lập tức đem ra thú y để chữa trị khi các phát hiện triệu chứng. Nếu không chữa trị kịp thời thì nguy cơ tử vong rất cao.
- Bác sĩ có thể truyền dinh dưỡng bên cạnh đó truyền dịch,chất điện giải, truyền máu cũng như sử dụng thuốc hỗ trợ tăng bạch cầu cho mèo.
- Nếu bạn không thể đem mèo đến phòng khám khi mèo xuất hiện triệu chứng, bạn có thể pha oresol với nước cho mèo uống 2 tiếng/lần. Vì trong quá trình bệnh mèo bị chảy nước dãi & tiêu chảy khiến mất nước trầm trọng.
Mục tiêu chính là giữ cho mèo bị bệnh còn sống và sức khỏe tốt nhất có thể cho đến khi khả năng phòng vệ tự nhiên nếu có. Từ 5-7 ngày sau cơn bệnh thì cơ hội phục hồi rất tốt. Việc nhiễm FPV này là sự khởi đầu của việc nhiễm virus đường hô hấp tiềm tàng như virus gây bệnh viêm phổi ở mèo (FVR), Calicivirus ở mèo (FCV), virus gây bệnh hô hấp và FPV thường tạo ra một bệnh nghiêm trọng hơn là con vật chỉ nhiễm một loại virus.
Mèo bị bệnh giảm bạch cầu nhẹ
Thời gian này dù nhẹ nhưng mèo cũng bỏ ăn do đó các sen cần kích thích chúng ăn để bồi dưỡng lại sức khỏe. Cho mèo uống sữa, uống nước bằng xi lanh bơm vào miệng mèo, cho ăn các thức ăn nhẹ cháo dinh dưỡng cho mèo, thịt gà xay nhuyễn, pate.
Mèo bị bệnh giảm bạch cầu nặng
- Đối với mèo con: kích thích ruột bằng cách bơm nước, bơm sữa mẹ hoặc sữa cho mèo con 5-6 ống lần/ 1 ống mỗi ngày (ống bơm 3cc), cho ăn những món yêu thích như thịt gà, pate, cháo dinh dưỡng. Phải cho ăn thức ăn xay nhuyễn vì hạch amidan sưng to gây khó nuốt.
- Đối với mèo trưởng thành: bơm nước cho uống, có thể bơm thêm oresol, ăn thêm gel dinh dưỡng, thịt gà xay nhuyễn.
Cách điều trị bệnh giảm bạch cầu ở mèo
B1: Cách ly mèo bị bệnh khỏi các chú mèo khỏe mạnh ngay. Sát trùng toàn bộ nơi ở bằng chất tẩy Clorox. Theo dõi kỹ những bé mèo đã tiếp xúc hoặc sống chung với mèo bị bệnh.
B2: Phải luôn giữ ấm cho mèo: Bật đèn sưởi để giữ ấm cơ thể mèo hoặc lót thêm nhiều khăn bông ở nơi ở của chúng.
B3: Bệnh Carre không có thuốc điều trị. Vì vậy, cách điều trị bệnh giảm bạch cầu ở mèo chỉ là điều trị triệu chứng & tăng sức đề kháng chống lại mầm bệnh ác tính trong cơ thể. Nếu sớm phát hiện & điều trị có thể ngăn nguy cơ tử vong cao đến 80% (Theo Tổ chức chăm sóc mèo Quốc tế).
– Truyền dịch: Ringer Lactate, Glucose 5%, Glucose 10%…
– Kháng sinh : Baytril, Unasyn, Ampicillin…
– Kháng viêm: Dexamethasone…
– Thuốc bổ: Catosal, Bydyzyl…
– Thuốc điều trị triệu chứng: Vitamin C, Transamine, atropine
– Bổ sung các loại thuốc bổ Catosal, Bydyzyl hay thuốc trợ sức, trợ lực, an thần cho mèo bệnh như các vitamin: B,C, B12, Anagin,…
Liều lượng các thuốc được sử dụng theo chỉ dẫn & thực hiện bởi các bác sĩ thú y.
– Cho mèo ăn thức ăn dễ tiêu hóa, lượng ăn ít rồi tăng dần đến khẩu phần bình thường.
Các thắc mắc chung về bệnh Carre ở mèo
-Tuy rằng là một bệnh nguy hiểm nhưng bệnh giảm bạch cầu ở mèo không lây lan sang người, hoặc thú nuôi khác không thuộc họ mèo như chó, hamster,…
– Đối với mèo trên 5 tháng tuổi, khả năng chữa khỏi bệnh sẽ cao hơn. Còn mèo dưới 2 tháng tuổi khả năng chữa được khá mong manh. Nhưng sen đừng quá chán nản khi mèo bị mắc bệnh giảm bạch cầu, bệnh hoàn toàn chữa được nếu kiên trì điều trị.
– Sau khi chữa bệnh thành công khi mèo mắc Carre lần đầu thì tỉ lệ tái phát gần như bằng không. Tuy nhiên mèo có thể vẫn còn ít virus trong cơ thể, cho nên phải sát trùng sạch sẽ & chỉ đem mèo về nhà trở lại sau khi tiêm phòng đầy đủ.